गुरुवार, २४ एप्रिल, २०१४

वाट


माहीत नाही अशा कुठल्या कुठल्या
भिंती आपण उभ्या करतो स्वत:भोवती आणि नाकारतोच कधी कधी वर्तमानचं अस्तित्व.
अशी कुठलीही भिंत
थोपवून धरू शकणार नाही आतून उसळणारी उर्मी, हे माहीत असूनही?
भिंती माझ्याभोवतीच्या
काचतात मला, अडवतात निर्दयपणे
अवकाश माझ्याभोवतीचं
पावतं आकुंचन आत आत
घट्ट मिटून जाते मी...
हे माझंच जग असतं
सृजनाचं बीज खोल आत जागं असतं!
पण आज ठरवलंय मी की नवीन वाटेवरून जायचं
जुन्या वाटेची सवय मोडून, ओळखीची सोबत नाकारून.
म्हटलं काय हरकत आहे?
कशाला हवी आहे ती सोबत, जी चालणाऱ्या प्रत्येक पावलावर पहारा ठेवेल.
आणि अशी सुरक्षितता, जी असुरक्षिततेचं भय मनात जागंच ठेवेल.
या नवीन वाटेवर जातांना काय वाटेल मला?.......भीती?
माझं एक मन अगदीच भित्रं...कशाच्या चाहुलीनेही अस्वस्थ होणारं..
जे कधी घडणार नाहीही कदाचित ते ही सगळं मनातल्या मनात आधीच अनुभवणारं
हेच ते भिंती बांधणारं मन; स्वत:च भिंती बांधतं.. कधी कधी एक पुरेशी नसते म्हणून मग कितीतरी...
आणि मग कितीही जीव गुदमरला तरी स्वत:ला मात्र सुरक्षित ठेवतं!
किंमत तर या सुरक्षिततेचीही चुकवावी लागते मला!
दुसरं मन, मला आवडणारं...क्षणात आकाशात भरारी घेणारं....पाखरासारखी..उंच उंच.
कुठल्याही भिंतीची मिजास चालवून न घेणारं.
ते त्याला हवं तिथे जातं, नवे नवे अनुभव घेतांना बिनधास्त झोकून देतं.
ते मन मग हळूच कानात कुजबुजतं..तुला प्रत्यक्षात चालून बघायचीय ती वाट ?
बघूया या वाटेवर आहे का आपली वाट अडवणारी ती भिंत?
बघ दिसतेय का? तू नाहीस भिडली वास्तवाला प्रत्यक्षपणे तर
शब्द तुझे उरतील अर्थाविना केवळ पोकळ सगळे!
माझ्या बरोबर ये आणि आलेल्या ताज्या अनुभवातून जे मिळेल तुला
त्यासाठी शब्द शोधावे लागणार नाहीत तर आपोआप बहरतील ते तुझ्या अंगणात
मनातल्या उत्कट भावनांची अनुभूती तुझी सोबत करणार असेल आणि दरवळणाऱ्या स्नेह फुलांनी
काठोकाठ भरून वाहणार असेल तुझ्या आयुष्याची ओंजळ
तर...तर नेमक्या त्याच क्षणाला बांध घालण्याचं करंटेपण का?
तू कुठल्याही शंके शिवाय ये..
इथून बघ दिसेल तुला स्वच्छ मोकळं निळं निळं आभाळ आणि एक वाट.
मी ही निश्चिंत मनानं जाते मग त्याच्यावर स्वत:ला सोपवून
शेवटी या वाटेवरून चालत जातांनाच मला कळणार आहे ती सरळ आहे की वळणा वळणाची..
आणि मला तर सरळ जाण्याऱ्या एकसूरी वाटेपेक्षा वाकडं वळणच अधिक मोहात पाडतं,
त्यातलं आव्हान आणि क्षमता मला भुरळ घालते.
असूच दे तिथे एखादं मान पूर्ण कलती करून उभं असलेलं वळण.
मला तिथे उभं राहून खालच्या दरीत खोल खोल डोकावून बघायचंय..
आणि बघायचंय उंच उंच निरभ्र आकाश
आभाळात डोळे हरवेपर्यंत
या आभाळाला कुठली भिंत कशी अडवेल?
हे आहे माझं अवकाश!
माझ्या ओळखीचं
माझ्याभोवती संवेदनांनी आकार घेणारं
नाहीतरी हातात रसरशीत निखारे येवोत की चांदण्यांची फुले
मला दोन्हीही तितकीच प्रिय आहेत.

-अनन्या. 

मंगळवार, २२ एप्रिल, २०१४

सखी,




दु:खात इतकं बुडवून घेतलं आहेस तू स्वत:ला की इतर कोणाचंच काहीही ऐकण्यापलीकडे गेली आहेस.
माझा तरी आवाज पोहोचतोय का ग तुझ्यापर्यंत?
असं स्वत:ला इतकं हतबल, इतकं दु:खी का करून घेतलंस ग?
कशी घालू मी समजूत तुझी?
तुला आठवतं? आपल्या घराकडे येणाऱ्या रस्त्यावरचं ते छोटंसं झाड बुंध्यावर घाव घालून कोणी अर्ध्यातूनच तोडून नेलं होतं.
मी विचारलंही होतं तुला, काय वाटलं असेल ग याला? रडत असेल का ते? कोणी तोडत असतांना प्रतिकारासाठी ओरडलं असेल का?
आणि आपलं एकमत झालं होतं की असेलही..नव्हे असेलच. फक्त त्या क्षमतेच्या ध्वनिलहरी आपल्यापर्यंत पोहोचू शकत नाही म्हणून ते आपल्याला ऐकू येत नाही, इतकंच.
नंतर येता जाता त्याच्याकडे बघून वाईट वाटत राहिलं होतं किती दिवस. जणू काही माझ्यापासूनच कोणी काही दूर नेलं होतं.
तूच समजूत घातली होतीस ना माझी? पण नंतर काही दिवसांनी त्याच्या त्या वेड्यावाकड्या, तुटक्या, वाळलेल्या बुंध्यातूनच एक दोन हिरवे, पोपटी नाजुकसे कोंब वर डोकावतांना दिसले. कसला आनंद झाला होता आपल्याला. आणि मग ती लालसर नाजूक छोटी छोटी पानं..किती कोवळी...किती तान्हुली..हात लावला तरी दुखावली जातील असं वाटायला लावणारी..किती मोह झाला होता हात लावायचा त्यांना! पण काही गोष्टींचा आनंद त्यांना दुरूनच बघून घ्यायचा असतो हे तेव्हा समजलं, जाणवलं होतं आपल्याला!
थोड्याच दिवसात ते झाड नव्या पालवीने भरून गेलं, इतकं की ते कुठून तुटलं होतं हे ही पुसून गेलं.
सखी आज तुझ्याकडे बघून तेच झाड आठवतंय मला. त्याच्यासारखीच झालीय आज तुझी अवस्था. इतरांचा विचार न करण्यारांची मानसिकता तुला नवी आहे का? इतरांचा विचार करण्याइतके प्रगल्भ मन नसतेच अग त्यांच्याकडे.
पण कोणी विध्वंस करावा आपल्या आयुष्यात आणि आपण प्रेमासाठी किंवा इतर कशा कशाचा विचार करून तो सहन करत रहावं, यालादेखील मर्यादा असते. हे प्रेम तर नक्कीच नाही. आणि सहन करणाऱ्याचंच सगळं चुकत जातं जगात. मुळात आपलं आयुष्य हे फक्त आपल्या स्वत:चंच असतं. कोणी दुसरा त्याच्या स्वार्थासाठी ते वाकवणार, तोडणार. मग काय आपण ते त्याला करू द्यायचं?
तू त्यातच गुरफटून घेतलं आहेस स्वत:ला. आणि असंच वागत राहिलीस तर हे जीवघेणं दु:ख पार तळाशी नेऊन ठेवेल तुला. त्यातून बाहेर पड.
बघ तरी, आयुष्य कसं दोन्ही हातांनी तुला कवेत घेण्यासाठी थांबलंय कधीचं!

परवा अग एका छोट्याशा जखमी पक्षाला कावळ्यांनी नको जीव केलं होतं. आणि दोन त्याचेच भाऊबंद दिसणारे पक्षी इतका आरडाओरडा, आकांत करत त्या कावळ्यांना त्याच्यापासून दूर ठेवण्याचा प्रयत्न करत होते. सगळ्यांनी त्या कावळ्यांना हाकलायचा प्रयत्न केला पण हे सगळं इतक्या अडचणीच्या ठिकाणी चाललं होतं की दुरून बघण्यापलीकडे कोणी काही करू शकलं नाही. अखेर तो बिचारा जखमी जीव.. कावळ्यांनी टोचून मारलं ग त्याला. आणि आक्रमकपणे त्या दोन छोट्या पक्षांनाही हाकलून लावलं त्यांनी. इतकी कालवाकालव झाली मनात. डोळ्यात पाणी आलं. खूप राग आला त्या कावळ्यांचा. माझ्याकडून रोज कणकेचा गोळा खाणारा कावळा पण त्यांच्यात
असेल का? असं वाटलं. खूप वेळ त्या सगळ्या अकांताचा नाद वातावरणात भरून होता. मग शांतता झाली. खिन्न शांतता. अंधारही पडला. मन अस्वस्थ अस्वस्थ होतं.
दुसऱ्या दिवशी ते दोन छोटे पक्षी निमूटपणे तारेवर बसलेले बघितले. तेच दोघं असावेत कारण त्यानंतरही दिवसभर ते तिथेच बसलेले दिसले. खूप वाईट वाटलं. वाटलं, आता किती दिवस हे लक्षात राहील यांच्या?
पण मग तिसऱ्या दिवशी काही ते दिसले नाहीत. आणि नंतरही बरेच दिवस त्यांच्यापैकी कोणीच दिसले नाहीत. त्यांना समजलं असावं बहुदा की इकडे आपल्याला धोका आहे. स्वीकारलंच त्यांनी आपल्या कुणाचंतरी आपल्यातून जाणं आणि त्यावर आपल्या परीने उपाय ही शोधला बहुतेक.
यांची दु:खं छोटी आणि आपली माणसांची दु:खं मात्र मोठी असं तर नक्की नाही ना?
माणसाचं मन त्याचा स्वीकार लवकर करू शकत नाही हे मात्र खरं.
पण खरंच ग असं कोणतंच दु:ख नाही ज्याच्या बाहेर आपल्याला पडता येऊ नये,आणि हे केवळ पोकळ अनुभवशून्य शब्द नाहीत, माहितीये न तुला?     
एक दीर्घ श्वास घे आणि बघ बाहेरचा ऑक्सिजन शरीरातल्या प्रत्येक कणात किती चैतन्य आणून पोहोचवतोय ते!
दु:ख आहेच. ते जाणार नाहीच कुठे. पण तू तर जाऊ शकतेस.
त्याचं बोट सोडून तू चालायला तर लाग. बघ तरी, सूर्याचा हा किरण तुला बिलगण्याची किती वाट बघतोय ते. डोळे मिटून त्याचा स्पर्श तर अनुभव.
आणि हा बागेतला मोगरा बघ ना किती बहरलाय तो.. हातात तर घे ही फुलं. ओंजळीकडे बघ तरी. किती आतुर आहेत तुझ्या श्वासात एकरूप होण्यासाठी.
शेवटी काय ग, आपण आत्ता जगतोय तो क्षण खरा. त्याला घट्ट मिठी मारायची आपणच. थेट. जसा असेल तसा स्वीकारायचा यासाठी मन कसं आरस्पानी पाहिजे.
माझ्या वाट्याला फक्त सुखच हवं, असंही नाही आवडणार आपल्याला. दु:खालाही उत्कटतेने भिडू देत आपल्याला. त्याच्याकडे नीट बघ एकदा, त्याला सामोरी जा. धीरानं घे. त्यातून आपण जे घडतो ना तो अनुभव आपल्याला शहाणं करून जातो.
बघ इतर कोणासाठीही नाही. अगदी माझ्यासाठीही नको.
तू फक्त स्वत:साठी जग. अगदी भरभरून...समरसून. आपल्या त्या झाडासारखं पुन्हा उमलून ये! आपला वसंत आपल्याच तर मनात राहतो!
शेवटी आपण किती क्षण जगलो यापेक्षाही कसे जगलो हे महत्त्वाचे आहे ना?
आणि मग असं जगतांना कधीही श्वास थांबोत...काय फरक पडतो सखी?  

 -अनन्या
  

सोमवार, २१ एप्रिल, २०१४

लेडीज स्पेशल

सहा पंचावन्नची लोकल
येऊन थांबते धडधडत
नेहमीचेच, अनेक चेहरे
एकमेकींपासून अनभिज्ञ...तरीही सोबत!
एक प्रवास रोजचा...

प्रत्येक चेहरा किती वेगळा, किती देखणा
शब्द, अर्थ आणि अखंड बडबड
रंग, गंध अन् नाद, स्पर्शही
वाहता खळाळता झराच सुंदर
एक प्रवास रोजचा...

अबोल मिटले ओठ स्तब्धसे पापणीआड वादळाचीपडझड 
अलिप्त आठी, नजर बोलकी
गर्दीत एकटे..एकाकी गलबत
एक प्रवास रोजचा...

वेग भिनतसे, जगण्याची धांदल
तेच तेच तरी, सवयीचे अंतर
उघडे डोळे, शांत आतला स्वर
क्षणात साधते एकरूप लय
एक प्रवास रोजचा..

तिची साधना, तिची स्वस्थता
फक्त तिचे असे, हेच काही क्षण
हसतमुख निघे जग जिंकण्या
जगण्याचे बळ करून गोळा

एक प्रवास रोजचा..  

-अनन्या

शनिवार, १९ एप्रिल, २०१४

बहावा

बहाव्याने किती फुलावे         
अंगोपांगी हळद लेवून
सोनसकाळी ऊन कोवळे
खुलले कांचन अजूनच थोडे  

फांदी फांदी झुकली खाली
फुले हळदुल्या रंगात न्हाली    
हिरव्या हिरव्या देठात नव्याने   
लहर अनावर धावत आली.      

मत्त सुखाची लाट चहूकडे
रंगबावरे माझेही मन
अंगोपांगी फुलता कोणी
खुणावते मज वेडे होऊन

असे खुलावे, असे फुलावे
देहाचे अवघे भान हरावे                                
रंध्रात उमटले फुलणे, झुलणे
वेड तयाचे मला लागले!  


-अनन्या 

गुरुवार, १७ एप्रिल, २०१४

सान्तत्व

वाहत रहावे अखंड, अव्याहत
प्रत्येक क्षणाचे संचित घेऊन.

नसतेच कुठे सुरवात नेमकेपणाने 
आणि शेवटही आखून दिलेला

स्वच्छ ताज्या श्वासापुरताच
प्राण असतो बांधलेला.

श्वासाचे ताजेपण,
हवेसेपण,आसुसलेपण
काठोकाठ वाहते चैतन्य ओसंडून.

वाहू द्यावा वर्तमान
अनंत काळाचा संदर्भ लेवून.
जुन्या जाणत्या सान्तत्वाने

उमलू द्यावे स्वप्न उद्याचे
अलगद, आश्वासक.


-अनन्या 

मंगळवार, १५ एप्रिल, २०१४

गरज

तुझ्या माझ्यातले नाते
तसे अनेक संदर्भ
कधी अलवार मुलायम पोत
तर कधी सगळाच गुंता
गाठी-निरगाठींचा खोल खोल

यातल्या प्रत्येक क्षणाशी     
बांधली जाते मी
माझ्याही कळत नकळत
आणि उरते, आहे तिथेच कित्येकदा
गुंत्याची सुरवात आणि शेवट
पुन्हा पुन्हा चाचपडत

कितीतरी पुढे निघून जातोस तू
आपल्यातल्या वाढलेल्या अंतराचं
खूप दडपण येतं रे माझ्यावर
सारं काही बाजूला सारून
निकरानं तुला गाठण्यासाठी
किती जोडते आणि सोडते,
खरंच दमून जाते मी!

पण आज....खरं सांगू?
माझी पावलं सोडवून घेतली,
अन् अचानक सुटला सगळा गुंता
आपल्यातलं अंतर...
आता मी तसंच राहू दिलंय
मोकळ्या श्वासाची गरज
मलाही आहे ना, म्हणून!   

 -अनन्या.